Op het schilderij staat een tuinman met zijn schep. Hij ruikt aan een bloem die hij zojuist geplukt heeft. Het werk is niet gesigneerd en is vanaf het begin van het museum in 1932 in de collectie opgenomen als een schenking van de familie Cuypers. In de registratie staat dat het werk is gemaakt door Johannes Hubertus Cuypers, geïnspireerd op een oude prent. Helaas staat er niet bij om welke prent het hier gaat. Er zijn nog vier soortgelijke schilderijen in de collectie, in een serie van in totaal vijf.
Recent ontdekte Gerard van de Garde van het Gemeentearchief Roermond een verband met een serie van De vijf zintuigen. In de collectie van het British Museum bevinden zich vijf gravures van Jacques-Philippe le Bas én in de collectie van Royal Pavilion & Museums, Brighton & Hove zijn er vijf schilderijen door David Teniers. De gravures zijn gemaakt met de schilderijen van Teniers als voorbeeld.
 |
 |
| Gravure l'Odorat Jaques-Philippe le Bas British Museum |
David Teniers II 'De reuk' Royal Pavilion & Museums, Brighton & Hove |
Beide series vertonen een treffende gelijkenis met die van vader Cuypers. Het is heel waarschijnlijk dat hij zijn werken heeft gemaakt aan de hand van (reproducties) van de gravures of de schilderijen. Gravures werden vaak als losse plaatjes of als serie losse plaatjes verkocht en kunnen best op die manier begin negentiende eeuw in Roermond terecht gekomen zijn.
We weten nu dus met welk voorbeeld de vader van Cuypers het schilderij heeft gemaakt. En we weten nu ook dat ‘De tuinman’ het zintuig ‘de reuk’ verbeeldt!
Bekijk hier het schilderij in onze museumcollectie.
Bekijk hier de gravures in het Britisch Museum en hier de schilderijen in het Royal Pavilion & Museums, Brighton & Hove.